PDF

61Wyjątkową uwagę przykuwa tu Kanał Ostróda-Elbląg, którego urządzenia hydrotechniczne, a szczególnie pochylnie - stanowią zabytek światowej klasy. Po ponad 150 latach niemal nieprzerwanego funkcjonowania urządzenia te poddano gruntownej rewitalizacji, dzięki której, od sezonu 2015 znów niezawodnie mogą służyć turystom i wodniakom. 

Nigdzie na świecie nie znajdziemy obecnie takiej, w pełni sprawnej, maszynerii napędzanej kołami wodnymi, która dźwiga ponad sześćdziesięciotonowe statki na stumetrową górę po suchym lądzie. Choć urządzenia te budowano przed ponad 155 laty dla transportu gospodarczego - funkcjonują z powodzeniem do dziś, służąc turystom i wodniakom. Ten XIX wieczny cud techniki to pięć pochylni służących pokonaniu niemal 100-metrowej różnicy poziomów wód między mazurskim Jeziorem Pniewo, a żuławskim - Druzno oraz 4 śluzy: „Ostróda”, „Ruś”, „Zielona” i „Miłomłyn”. Przeprawa statków po suchym lądzie na trasie kanału dostarcza niezapomnianych wrażeń zarówno ze względów techniczno-architektonicznych jak i przyrodniczych.

Żegluga Ostródzko-Elbląska z Ostródy jest armatorem białej floty, pływającej po tym zabytkowym szlaku. Kanał posiada również swoje lokalne odgałęzienia: z Ostródy do Starych Jabłonek i z Miłomłyna do Iławy. Na terenie powiatu znajdują się wszystkie 4 śluzy należące do systemu. One również służą pokonaniu różnic poziomów wody. Główny projektant i budowniczy tego systemu kanałów - G. J. Steenke - wypróbował tu jeszcze jeden sposób pokonania różnicy poziomów wody poprzez przekopanie kanału w sztucznie usypanej grobli w poprzek jeziora Karnickiego. W ten sposób lustro wody kanału znajduje się o dwa metry wyżej od poziomu w jeziorze. Umożliwiło to żeglugę na odcinku Miłomłyn - Iława.

W 2007 r. „Rzeczpospolita” zorganizowała plebiscyt na siedem cudów Polski, w którym Kanał Ostróda-Elbląg został jednym z nich. Ze względu na zabytkowy charakter urządzeń, w 2011 r. Prezydent RP nadał kanałowi miano pomnika historii. Zespół pochylni kanałowych aspiruje ponadto do listy światowego dziedzictwa kultury UNESCO.

Galeria: Kanał Ostróda-Elbląg